Mỗi năm, lễ hội cấp quốc gia vía Bà Chúa Xứ núi thu hút hàng triệu lượt tham gia của du khách từ khắp mọi miền đất nước trở về núi Sam ở Châu Đốc, An Giang. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về tượng bà chúa xứ mà không phải ai cũng biết.
1. Lịch sử về lễ hội vía tượng bà chúa xứ núi Sam ở tỉnh An Giang
Miếu Bà Chúa Xứ Chân Núi Sam là di tích về kiến trúc, tâm linh quan trọng cấp tỉnh và cấp khu vực tp Châu Đốc. Tín ngưỡng thờ Bà Chúa Xứ được coi là một bộ phận của tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Lễ hội Bà Chúa Xứ núi Sam được tổ chức trọng thể từ ngày 23 đến 27 tháng 4 âm lịch và đã được Bộ Văn hóa Thông tin và Tổng cục Du lịch Việt Nam công nhận là lễ hội cấp quốc gia từ năm 2001.
Vào thời điểm đó, An Giang toàn là rừng rậm, thú dữ và nhiều bệnh tật. Đời người rất phù du. Họ thường đến tượng để cúng bái, cầu bình an và nhận được sự che chở. Đầu thế kỷ 19, ông Nguyễn Văn Thoại (1761-1829) người Quảng Nam, vào thành Tây Nam theo lệnh vua. Ông đã cố vấn cho triều đình và được triều đình giao nhiệm vụ khai quật kênh đào Vĩnh Tế. Kênh dài 100km, rộng 50m nối liền Châu Đốc và Hà Tiên. Đây là một dự án lớn nhằm tiêu thoát nước lũ, chuyển hướng sông ngòi đến đồng bằng sông Cửu Long và rút ngắn các tuyến giao thương đường thủy ở phía tây đồng bằng.
80.000 công dân đã được huy động, nhưng lúc đầu luôn có vấn đề. Nhiều người chết vì tai nạn, bệnh tật và các cuộc tấn công của động vật hoang dã. Trước tình cảnh khó khăn đó, vợ của ông là Châu Thị Tế đã lên núi Sam để nghe dân làng kể và thờ tượng thánh. Sự thật, sau buổi lễ, việc xây dựng diễn ra suôn sẻ. Dự án lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long được hoàn thành chỉ trong vòng 5 năm. Vào thời điểm đó, một nhóm cướp nước ngoài xâm nhập vào Châu Đốc. Khi nhìn thấy bức tượng đẹp trên núi Sam, chúng bắt đầu trộm cắp.
Hàng chục người đàn ông đã tập trung để nâng bức tượng khỏi bệ và xuống núi. Tuy nhiên, khi bức tượng được nâng đỡ một phần, nó đột nhiên trở nên quá nặng để mang theo. Khi thấy điều lạ, họ đã gọi thêm người nhưng bức tượng vẫn không hề động đậy. Họ không thể lấy được bức tượng, vì vậy họ phải rời đi. Tuy nhiên, trước khi bỏ đi, tên cướp đã dùng gậy đánh vào tượng khiến ông bị gãy tay. Dấu vết của việc trùng tu vẫn còn.
Nghe tin này, bà Châu Thị Tế cùng các bô lão lên núi Sam dò xét sự tình. Sau khi thảo luận, dân làng quyết định mời họ lên núi. Hàng chục nam thanh niên khỏe mạnh đã được huy động vào thăm cô. Nhưng dù có bao nhiêu người có xe cộ đi nữa thì bức tượng vẫn y nguyên như cũ. Tôi không biết phải làm gì, nhưng đột nhiên cô gái tự nhận là mẹ của Thánh địa. Tức là cô đã “vào tròng” cô gái. Bà Chúa Xứ sai dân làng cử chín cô gái đồng trinh khiêng kiệu xuống núi. Chắc chắn, khi chín trinh nữ hiện ra, bức tượng trở nên nhẹ hơn. Khi kiệu bất ngờ chìm xuống không nhấc lên được, đoàn rước tượng đã chạy suốt đến chân núi và đến được đền chúa xứ ngày nay. Châu Thị Tế muốn về đây sinh sống nên đã cho dựng một ngôi chùa nhỏ lợp lá và thờ tự cho đến bấy giờ.
2. Kiến trúc của miếu tượng Bà Chúa Xứ Núi Sam ở Châu Đốc
Ban đầu được dựng hoàn toàn bằng tre, nứa, lá, Miếu Tượng Bà Chúa Sứ tọa lạc trên vùng đồng bằng Tây Bắc của chân núi Sam, chính điện dựa vào vách núi nhìn ra đường phố và cánh đồng làng.
Ngôi đền được làm lại vào năm 1870 bằng gạch từ Hồ Dược. Năm 1962, ngôi chùa được trùng tu rộng rãi và lợp ngói âm dương. Năm 1965, Hội Trưởng Lão mở rộng nhà khách và lắp hàng rào xung quanh chính điện của chùa. Nó đã trải qua một lần tái thiết lớn vào năm 1972 và được hoàn thành vào năm 1976 cho đến hiện tại. Các nhà thiết kế là hai kiến trúc sư Nguyễn Bá Lăng và Huỳnh Kim Mãng.
Kiến trúc chùa lúc bấy giờ theo hình chữ “quốc”, nơi này có hình bông sen đang nở, mái ba gian lợp bằng ống lam, các góc mái trùng điệp. Cao như mũi thuyền lướt sóng. Bên trong chùa có võ ca, chính điện, phòng khách,…
Các hoa văn của chánh điện xưa thể hiện đậm nét nghệ thuật Ấn Độ. Trên đó, một thần tượng khỏe mạnh và xinh đẹp đang chống đỡ giàn với cánh tay dang rộng. Khung và cửa đều được chạm khắc, chạm trổ, trang trí rất tinh xảo, có nhiều nét tương phản, hoành phi ở đây cũng được thếp vàng rực rỡ. Đặc biệt, bức tường phía sau tượng và 4 cây cột cổ kính phía trước chính điện hầu hết còn nguyên vẹn. Tính đến năm 2009, tượng Bà Chúa Sứ ở phường Núi Sam là ‘ngôi chùa lớn nhất Việt Nam’.
3. Lễ Vía Tượng Bà Chúa Xứ Đỉnh Núi Sam được tổ chức như thế nào?
Lễ hội Vía Bà chúa xứ ở tp Châu Đốc được tổ chức long trọng mỗi năm từ ngày 23 tháng 4 đến ngày 27 tháng 4 âm lịch, với ngày 25 là ngày chính. Các lễ hội lớn bao gồm:
- Lễ “Tắm Bà chúa xứ” được cử hành vào lúc 00h00 ngày 23 và sáng 24 tháng 4 âm lịch.
- Lễ sắc phong, rước sắc phong của Thoại Ngọc Hầu và hai phu nhân, diễn ra từ Sơn Lăng về miếu vào lúc 3 giờ chiều ngày 24 khi nhà nguyện được xây dựng xong.
- Túc yết là lễ dâng lễ vật (vị thần được thờ chính là con lợn trắng) vào lúc nửa đêm từ ngày 25 đến ngày 26 và thực hiện một nghi lễ. “Lễ xây chầu” bắt đầu bằng hát tuồng.
- Lễ chính được tổ chức từ 4:00 ngày 27,
- Lễ viếng từ 4 giờ chiều cùng ngày ngay sau khi lễ kết thúc. Đây là nghi lễ đưa bài vị của Thoại Ngọc Hầu và hai phu nhân về Sơn Lăng.
Theo tín ngưỡng của người cư dân vùng sông nước, nơi đây vẫn còn tồn tại những phong tục tập quán: Vay tiền, Xin xăm, Thỉnh Bùa.
4. Tượng bà chúa xứ là tượng đàn ông hay đàn bà?
Một phát biểu gây sửng sốt trong bài nghiên cứu của tác giả Sơn Nam “Đồng bằng sông Cửu Long – Nét sinh hoạt cổ”. Theo ông, tượng Bà Chúa Xứ thực chất là một vị Phật nam của người Khmer. Bức tượng trên đỉnh núi Sam này đã bị lãng quên từ lâu.
Người Việt di cư từ phương bắc mang tượng vào chùa, sơn sửa, mặc áo lụa và đeo vòng cổ, rồi chuyển tượng từ nam sang nữ.
Trần Văn Dũng, tác giả cuốn Lịch sử khám phá vùng đất Châu Đốc, 1757-1857, cũng xác nhận: Phần đầu của bức tượng không phải là nguyên bản và sau đó được làm bằng một loại khác với phần thân của bức tượng.
Lịch sử của bức tượng Bà Chúa Sứ nổi tiếng ở Tây Nam Bộ, được triệu người đến viếng thăm mỗi năm, vẫn còn nhiều bí ẩn. Dù là tượng nam hay nữ thì trong lòng người dân miền sông nước này chính là Bà Chúa Xứ và Bà là trung tâm tâm linh của nhiều người.
Cơ sở điêu khắc đá non nước uy tín, chất lượng nhất Việt Nam
Nếu bạn đang có nhu cầu bày trí Tượng Đá Nghệ Thuật về nhà để trang trí cho gia đình thì cơ sở Đức Toàn chính là nơi bạn có thể tham khảo. Đây là doanh nghiệp với hơn 20 năm kinh nghiệm. Trong suốt hơn 2 thập kỉ qua, chúng tôi vẫn luôn là nơi được rất nhiều khách “chọn mặt gửi vàng”. Với nhiều mẫu mã đa dạng cùng xưởng sản xuất trực tiếp, chúng tôi tự tin rằng mức giá của chúng tôi được tối ưu hóa nhất trên thị trường. Chúng tôi luôn sẵn sàng đáp ứng nhu cầu của bạn!
Chúng tôi xin cam kết về các sản phẩm điêu khắc:
- Chăm sóc khách hàng 24/7.
- Chất lượng cao cấp với giá cả hợp lý nhất.
- Bảo hành trọn đời.
- Cung cấp dịch vụ chế tác theo mẫu mã, kích thước theo yêu cầu.
- Vận chuyển và lắp đặt tận nơi.
- Thời gian hoàn thành theo đúng tiến độ đã cam kết.
- Hotline: 0905.228.579 (Hiền)
- Email: [email protected]
- Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCaTvinDIUtZBtJFnVJHUd7w
- Website: https://tuongdaductoan.com/
- Fanpage: https://fb.com/tuongdaductoan
- Địa chỉ: Lô 56, Nguyễn Duy Trinh, Làng Đá Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng
- Tên chủ TK: Lê Thị Bích Hiền. STK: 0041000138866. Ngân Hàng Vietcombank CN Đà Nẵng.
Một số câu hỏi về Tượng Bà Chúa Xứ
Tượng bà chúa Xứ là gì?
Tượng bà chúa Xứ là một tượng thần trong văn hóa dân gian Việt Nam, được coi là vị thần bảo vệ đất và người, được tôn thờ và sùng bái ở các miền đất nước. Bà chúa Xứ có tên gọi khác không? Bà chúa Xứ còn được gọi là Vua Mẫu, Bà Mẫu, Địa Mẫu, Bà Đen, Linh Tượng…
Tượng bà chúa Xứ thường được làm bằng chất liệu gì?
Tượng bà chúa Xứ thường được làm bằng gỗ, đá, đồng, bạc, thủy tinh, gốm sứ… với nhiều kiểu dáng và màu sắc khác nhau.
Bà chúa Xứ được tôn thờ vào thời điểm nào trong năm?
Bà chúa Xứ được tôn thờ vào ngày 23 tháng Chạp (âm lịch), tức là đêm Giao thừa của năm mới, là dịp trọng đại của người Việt.
Tượng bà chúa Xứ có ý nghĩa gì đối với người dân Việt Nam?
Tượng bà chúa Xứ là biểu tượng của lòng tin và sự tôn kính, tôn thờ của người dân Việt Nam đối với thần linh bảo vệ đất nước và con người, đồng thời là biểu tượng của tình cảm đoàn kết và đồng tâm của cộng đồng.
Trên đây là thông tin về Tượng Bà Chúa Xứ mà Tượng Đá Đức Toàn mong muốn gửi đến bạn. Nếu bạn đang có ý định trang trí tượng bà chúa xứ mà còn đang có thắc mắc thì hãy liên hệ ngay với chúng tôi bạn nhé! Chúng tôi luôn hy vọng sẽ trở thành đối tác thân thiết với bạn!
Sinh ra và lớn lên tại làng đá mỹ nghệ Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng – nơi hội tụ những nghệ nhân điêu khắc đá tài hoa, từ nhỏ Lê Hiền đã nuôi dưỡng niềm đam mê với nghệ thuật điêu khắc đá. Với bao năm kinh nghiệm và sự am hiểu sâu sắc trong lĩnh vực này, chị luôn đau đáu muốn lưu giữ và truyền bá kiến thức quý báu về điêu khắc đá thông qua blog của mình. Qua việc chia sẻ, chị mong muốn đem đến cho cộng đồng yêu thích nghệ thuật điêu khắc đá cơ hội để lan tỏa niềm yêu nghề và tình yêu với nghệ thuật.
Trải qua hàng loạt năm tháng hoạt động, chị cùng đội ngũ của mình đã và đang không ngừng sáng tạo ra những tác phẩm nghệ thuật đá vô cùng độc đáo và mang đậm dấu ấn cá nhân. Từ Tượng Phật Đá, Tượng Đá Công Giáo, Tượng Động Vật phong thủy, Đồ Thờ Cúng, Đài Phun Nước Bằng Đá cho tới những loại Tượng Đá khác, mỗi sản phẩm đều thể hiện sự tinh tế và chất lượng. Chị luôn coi trọng chất lượng sản phẩm là tiêu chí hàng đầu và cam kết giữ mức giá cạnh tranh nhất đối với mọi tác phẩm.
